Με μεγάλο ενθουσιασμό και διθυράμβους χαιρετίστηκε η ελληνική έκδοση του βιβλίου του Stefano D'Anna «Η Σχολή Των Θεών». Τάχιστα και πρόχειρα οργανώθηκαν πανελλαδικά σεμινάρια για την προώθηση των ιδεών του βιβλίου. Ανατρέχοντας κανείς στο ίντερνετ διαβάζει μόνο κολακευτικά σχόλια. Ξεκίνησα να διαβάζω το βιβλίο παρακινημένος από ένα φίλο που γνώριζε τον συγγραφέα και στη συνέχεια στάθηκε η αφορμή για να τον γνωρίσω και προσωπικά. Οι πρώτες μου εντυπώσεις από την ανάγνωση του βιβλίου υπήρξαν συγκεχυμένες και τα συναισθήματα ανάμεικτα. Πολλές από τις ωραίες σκέψεις που εκφέρει ο προφητικός Dreamer είναι κοινό κτήμα διάφορων πνευματικών παραδόσεων, αλλά και σύγχρονων σχολών ψυχολογίας. Ανάμεσα στις πολλές ορθές επιγνώσεις όμως υπάρχουν και αρκετές δύσπεπτες θέσεις, που μόνο ως αλληγορίες θα μπορούσαν να εκληφθούν. Το πρόβλημα γεννάται όταν ο συγγραφέας τους αποδίδει κυριολεκτική σημασία χάνοντας την συνεκτικότητα και τη συνέπεια των νοημάτων. Ένα άλλο αδύνατο σημείο που αφορά τη λογοτεχνική του μορφή είναι το στομφώδες ύφος και οι συχνές επαναλήψεις σκέψεων αλλά και περιγραφών, που κουράζουν.. Η σκηνή με την τελετουργική προετοιμασία γεύματος (δείπνου ή προγεύματος) , υπό τις αυστηρές οδηγίες του ανορεξικού Dreamer, έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον!... Η Σχολή των Θεών μπορεί να καταταχτεί στην κατηγορία βιβλίων «πνευματικής» μυθιστοριογραφίας τύπου Castaneda , James Redfield (Ουράνια προφητεία), Paulo Coelho και Dan Millman ( Ο Δρόμος του Ειρηνικού Πολεμιστή), κλπ. Αυτά τα κείμενα αποτελούν μια σύνθεση εσωτερικών αρχών και φαντασίας. Σε σύγκριση με τους ομολόγους του συγγραφείς ο D'Anna έχει μικρότερη εφευρετικότητα, είναι λιγότερο συναρπαστικός στην αφήγηση και δεν αποφεύγει τις επαναλήψεις. Οι αρχές που παρουσιάζει ταυτίζονται (καθόλου τυχαία) σε μεγάλο βαθμό με τις διδασκαλίες του τέταρτου δρόμου, αλλά είναι περισσότερο αποσπασματικές, ανοργάνωτες και απλοϊκά δοσμένες. Χαρακτηριστικές ομοιότητες είναι τα πολλαπλά εγώ, η υπέρβαση των αρνητικών συναισθημάτων, η αυτοπαρατήρηση,η ψευδαίσθηση της πραγματικότητας, η συνειδητότητα, η ανάπτυξη της βούλησης, η ενοποίηση του ατόμου (ακεραιότητα), η υπευθυνότητα, η απελευθέρωση από την μηχανικότητα, η ειλικρίνεια, το Είναι και η προσωπικότητα, η αυτοενθύμηση κλπ. Είναι φανερό ότι ο συγγραφέας έχει κάνει κάποια εσωτερική έρευνα και πιθανότατα είχε κάποιους δασκάλους που τον ενέπνευσαν, όμως η φιγούρα του Dreamer δεν είναι καθόλου πειστική και ελάχιστα αληθοφανής. Δεν πέρασε πολύς καιρός και μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τον Stefano D'Anna και να περάσω μερικές ευχάριστες ώρες συνομιλώντας και τρώγοντας μαζί του. Πρέπει να ομολογήσω ότι είναι ένας πολύ ευγενικός, γοητευτικός, ευπροσήγορος και ομιλητικότατος άνθρωπος. Από τα λόγια του διαφαίνεται μια αξιόλογη μόρφωση και ικανή φιλοσοφική κατάρτιση. Γνωρίζει πολύ καλά τα βιβλία του Καστανέντα και έχει μελετήσει αρκετά την ελληνική μυθολογία. Σε πολλά θέματα βρεθήκαμε σύμφωνοι αλλά όταν έθεσα το ζήτημα της εμμονής του με τη φυσική αθανασία δεν έλαβα μια ικανοποιητική απάντηση. Από διακριτικότητα δεν επέμεινα στις ενστάσεις μου ... Καθ' όλη τη συζήτηση δεν αναφέρθηκε ούτε μια φορά στον «Dreamer», γεγονός παράξενο αν δεχτούμε ότι υπήρξε ο Δάσκαλός του, όπως δημόσια υποστηρίζει και στον οποίο οφείλει τα πάντα! Οι φαντωματικοί δάσκαλοι τύπου Don Juan , ή Dreamer χαρίζουν ασφαλώς εκείνη την αύρα μυστηρίου που μαγεύουν τον αναγνώστη, περισσότερο από έναν απλό καθηγητή των οικονομικών... Το τραγικοκωμικό της υπόθεσης είναι ότι η καλλιέργεια της πεποίθησης γύρω από την πραγματική ύπαρξη του Dreamer έχει ως αποτέλεσμα , όπως αναφέρει η εισηγήτρια των ελληνικών σεμιναρίων του βιβλίου, κάποιοι (αφελείς) να επιχειρούν εξωτικά ταξίδια σε αναζήτηση του μυστηριώδους Θεανθρώπου!... Η ανάγνωση του βιβλίου με μπέρδεψε αρκετά. Παρά την καλή μου πρόθεση δεν μπόρεσα να το διαβάσω απνευστί, γιατί συχνά κόλλαγα νοηματικά και το άφηνα. Με αρκετή προσπάθεια κατάφερα να φτάσω έως την τελευταία σελίδα... Αν κανείς παραμείνει νηφάλιος από τον μεγαλόστομο λόγο του Dreamer, σύντομα αρχίζει να διακρίνει ορισμένα κενά, υπερβολές και ασυνέπειες στη διδασκαλία του. Κατ' αρχάς αυτό το ίδιο όνομα «Dreamer» (Ονειρευτής) δημιουργεί απορίες και σύγχυση. Γιατί το Όνειρο (dream) να είναι η λύση και όχι το όραμα (vision); Αν το ζητούμενο είναι η αφύπνιση πως το «όνειρο» (ακόμη και συνειδητό) θα μπορούσε να συμβάλλει σ' αυτό; Ο Γκουρτζίεφ δεν διδάσκει κάτι παρόμοιο. Προφανώς δεν μιλάει για την κατάσταση του ύπνου με όνειρα αλλά για τη συνειδητή οραματική διαδικασία που πλάθει τον κόσμο. Οι περισσότερες ανατολικές θρησκείες και φιλοσοφίες υποστηρίζουν ότι, ο υλικός κόσμος που μας περιβάλλει, δεν είναι τίποτα άλλο από μια ψευδαίσθηση! Όλα είναι μέσα στο όνειρο τού θεού. Ο άνθρωπος που δημιουργήθηκε κατ' εικόνα και ομοίωση δεν είναι απλά ένα στοιχείο του κοσμικού ονείρου, αλλά (δυνάμει) ένας μικρός ονειρευτής (θεός), που μπορεί να μετασχηματίζει μαγικά τον ενεργειακό ωκεανό που τον περιβάλλει σε «φυσική πραγματικότητα». Σε ένα ολογραφικό σύμπαν αυτό που δεχόμαστε σαν πραγματικότητα είναι μονάχα ένας λευκός καμβάς που μας περιμένει να ζωγραφίσουμε πάνω του οποιαδήποτε εικόνα επιθυμούμε. Αν ο κόσμος είναι φτιαγμένος από το ίδιο υλικό, την ίδια ουσία με τα όνειρα, τότε (θεωρητικά) μπορούμε να τον πλάσουμε κατά βούληση, όπως κατευθύνουμε τα συνειδητά όνειρα. Υπενθυμίζω ότι συνειδητό όνειρο (διαυγές όνειρο) είναι κάθε όνειρο κατά το οποίο το άτομο έχει συνείδηση ότι ονειρεύεται ενώ το όνειρο είναι σε πλήρη εξέλιξη. Κατά τη διάρκεια του συνειδητού ονείρου, είναι δυνατό να ασκήσει κανείς έλεγχο πάνω στο ονειρικό περιβάλλον και να κάνει πράγματα που αλλιώς θα ήταν αδύνατο να κάνει στη φυσική πραγματικότητα. Το πρώτο που μου έρχεται στο νου είναι το βιβλίο του Καστανέντα, που ονομάζεται « Η Τέχνη των Ονείρων» και αναφέρεται σε μια διαδικασία των «σύγχρονων μάγων» μέσω της οποίας αναζητούσαν την ελευθερία της αντίληψης . Οι ομοιότητες είναι πολλές για να υποθέσουμε ότι είναι τυχαίες... «Μετά από άσκηση και πειθαρχία μιας ολόκληρης ζωής, οι μάγοι καταφέρνουν τελικά ν' αποκτήσουν την ικανότητα της αντίληψης της ενεργειακής ουσίας των πραγμάτων, μια ικανότητα που ονομάζουν όραση». Σελ.21. Σε άλλο σημείο ο Δον Χoυάν λέει : « ....Οτιδήποτε αντιλαμβανόμαστε είναι ενέργεια εφ' όσον όμως δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την ενέργεια άμεσα, επεξεργαζόμαστε την αντίληψή μας έτσι ώστε να ταιριάζει σ' ένα καλούπι. Τούτο το κοινωνικό καλούπι είναι το κοινωνικό μέρος της αντίληψης που πρέπει να διαχωρίσεις.»
Μέσω της 'όρασης' ο Σαμάνος, σύμφωνα με το βιβλίο του Καστανέντα, μπαίνει σε νέους κόσμους για να πάρει ενέργεια, δύναμη, λύσεις σε γενικά και ειδικά προβλήματα ή για να αντικρίσει το ανείπωτο (Ναγουάλ). Ο στόχος του είναι να φωτίσουν όλες εκείνες τις δέσμες αντίληψης που είναι δυνατές για τον άνθρωπο και φτάνοντας σε μια κατάσταση πλήρους συνειδητότητας, να αποδράσουν στο άπειρο με μόνο σκοπό την ελευθερία. Αυτό συνεπαγόταν ακόμα και ένα εναλλακτικό τρόπο θανάτου. O D'Anna βέβαια πηγαίνει ακόμη πιο μακριά, αφού βάζει σαν στόχο την «αθανασία»! Για να πετύχει όλα αυτά τα θαυμαστά ο άνθρωπος θα πρέπει, κατά τον συγγραφέα, να αποτινάξει τα δεσμά των ψευδαισθήσεων αδυναμίας που τον καθηλώνουν σε μια κατάσταση εξάρτησης και φόβου. Αν μπορέσαμε να τον παρακολουθήσουμε μέχρι αυτό το σημείο, ξαφνικά τον χάνουμε γιατί, με ένα λογικό άλμα ,κάνει μερικές αυθαίρετες δηλώσεις! «Μια μέρα μια ονειροπόλα κοινωνία δεν θα εργάζεται πλέον. Μια ανθρωπότητα που αγαπάει θα είναι αρκετά πλούσια για να ονειρεύεται, και θα είναι πάμπλουτη επειδή ονειρεύεται».σελ.20
Τη στιγμή που ετοιμαζόμαστε να αντικρούσουμε τη θέση του και να εκθειάσουμε τα πλεονεκτήματα της ολιγάρκειας και της εργασίας που , όπως λέει ο Βολταίρος, μας προστατεύει από την ανία, τη διαφθορά και την μαλθακότητα, κάνει μια στροφή 180ο και προσθέτει : «Το να είσαι φτωχός σημαίνει ότι παραιτήθηκες από το δικαίωμα σου να είσαι δημιουργός, με αντάλλαγμα μια δουλειά που δεν αγαπάς, που δεν επέλεξες». Αν τελικά αυτή είναι η σκέψη του, το πρόβλημα δεν είναι η ίδια η εργασία αλλά η αλλοτριωμένη και απάνθρωπη δουλειά που γίνεται δουλεία. Τίποτε πιο ορθό! Αυτό εννοούσε και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος όταν έγραφε: «Η δουλειά κοιτάζει την πόρτα του εργατικού ανθρώπου, μα δεν τολμάει να μπει μέσα.» Μ' αυτή την νέα κατανόηση θα μπορούσαμε να ξαναδιατυπώσουμε την πρώτη δήλωση ως εξής : «Μια μέρα μια ονειροπόλα κοινωνία δεν θα είναι σκλαβωμένη σε απάνθρωπη και μη δημιουργική εργασία. Μια ανθρωπότητα που αγαπάει θα έχει αρκετό ελεύθερο χρόνο για να ονειρεύεται και να υλοποιεί τα οράματά της».
Με την ίδια λογική ο πραγματικός πλούτος δεν μπορεί να είναι ο «υλικός». Υπέρ αυτής της ερμηνείας συνηγορεί και η παραδοχή του ότι ο Dreamer τον οδήγησε από το χέρι στον κόσμο της ανδρείας και της γνησιότητας, «όπου ο χρόνος και ο θάνατος δεν υπάρχουν, κι ο πλούτος δεν γνωρίζει ούτε κλέφτες, ούτε φθορά».σελ.7 Και εκεί που πιστεύαμε ότι τελικά τα βρήκαμε κάνει μια νέα ανατροπή και επιστρέφει στη λαγνεία της αφθονίας και την εκπλήρωση των επιθυμιών!
« «Το σύμπαν είναι απολύτως άφθονο, είναι το υπερχειλισμένο Κέρας της Αμάλθειας με όλα εκείνα που επιθυμεί η καρδιά ενός ανθρώπου... Σε ένα τέτοιο σύμπαν είναι αδύνατο να υπάρχει ο φόβος της ανεπάρκειας». Σελ.20
Δεν γνωρίζω τι γίνεται στο σύμπαν αλλά, εδώ στη γη, οι πρώτες ύλες εξαντλούνται με ραγδαίο ρυθμό από την υπερεντατική εκμετάλλευση των πάντων που, αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, δίνει ημερομηνία λήξης στον ανθρώπινο πολιτισμό, που τον τελευταίο αιώνα στηρίχτηκε στον άνευ ορίων πολλαπλασιασμό άχρηστων αναγκών. « Η γη παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, όχι όμως την απληστία του (Earth provides enough to satisfy every man's need, but not any man's greed») Μαχάτμα Γκάντι Αυτή η ίδια απληστία έχει οδηγήσει στην καταστροφή του φυσικού πλούτου, την εξαφάνιση πολλών ειδών, το φαινόμενο του θερμοκηπίου με το συνεπαγόμενο λιώσιμο των πάγων, την μόλυνση του περιβάλλοντος και την γενοκτονία από πείνα μεγάλων πληθυσμών, του τρίτου κυρίως κόσμου. Παράλληλα ξοδεύονται μυθικά ποσά για την παραγωγή όπλων μαζικής καταστροφής... Τι μπορούμε να πούμε στους πεινασμένους του κόσμου; Ότι είναι οι ίδιοι, οι μόνοι υπεύθυνοι για τη μοίρα τους; Ότι επέλεξαν να υπονομεύσουν τον εαυτό τους; Ότι διάλεξαν την εξαθλίωση και τον θάνατο; Πολύ ωραίες και κυνικές αυτές οι θεωρίες όταν συζητάς με τους χορτασμένους φίλους σου σε ένα πολυτελές εστιατόριο μιας πλούσιας χώρας, κρατώντας ένα ποτήρι παλιό κρασί που στοιχίζει όσο ο μισθός δύο ετών, ενός εργάτη της Αφρικής. Χάνουμε την επαφή με τον συγγραφέα όταν συγχέει (εσκεμμένα;) και ταυτίζει τον υλικό με τον πνευματικό πλούτο. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ένας πνευματικός άνθρωπος θα κατακτήσει εύκολα και την υλική ευμάρεια και δεν είναι κάτι που τον απασχολεί, ούτως ή άλλως!.. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη στην ομώνυμη κωμωδία του, ο Πλούτος είχε τυφλωθεί από τον ίδιο τον Δία και διασκορπίζει αδιάφορα τα αγαθά και τα χρήματα . Πραγματικά πλούσιος δεν είναι όποιος έχει πολλά, αλλά αυτός που επιθυμεί λίγα. «Ζάπλουτος» δε, είναι όποιος έχει υπερβεί όλες τις επιθυμίες. «Μη θησαυρίζετε για τον εαυτό σας θησαυρούς πάνω στη γη, όπου ο σκόρος και η σαπίλα (σκουριά) τους καταστρέφουν και όπου κλέφτες κάνουν διάρρηξη και κλέβουν. Αλλά θησαυρίζετε για τον εαυτό σας θησαυρούς στον ουρανό, όπου ούτε σκόρος ούτε σαπίλα τους καταστρέφει και όπου κλέφτες δεν κάνουν διάρρηξη και ούτε κλέβουν. Γιατί όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί βρίσκεται (κολλημένη) και η καρδιά σας.» ... «Κανένας δεν μπορεί να εργάζεται σε δυο κυρίους, γιατί η τον ένα θα μισήσει και τον άλλον θα αγαπήσει, η στον ένα θα προσκολληθεί και τον άλλον θα καταφρονήσει. Δεν μπορείτε να δουλεύετε και το Θεό και το μαμμωνά» .
«Μη μεριμνάτε λοιπόν, λέγοντας· τι θα φάμε η τι θα φορέσουμε; Γιατί όλα αυτά μόνον οι ειδωλολάτρες τα ζητούν και γιατί ο ουράνιος πατέρας σας ξέρει ότι σας χρειάζονται. Να ζητάτε πρώτα τη βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη του και όλα αυτά θα σας δοθούν στη συνέχεια».
(ΜΑΤΘ σ.19-34)
«Ο αγαπών το αργύριον, δεν θέλει χορτασθεί αργυρίου· ουδέ εισοδημάτων ο αγαπών την αφθονίαν· ματαιότης και τούτο.» ΕΚΚΛ ε.10 Αυτό το σκόπιμο "μπέρδεμα" του υλικού με το πνευματικό δεν είναι επινόηση του S. D'Anna! Είναι δοκιμασμένη εμπορική συνταγή μεταξύ πολλών bestsellers συγγραφέων της νέας εποχής τύπου Τσόπρα ( Oι Επτά Πνευματικοί Νόμοι της Επιτυχίας) να πουλάνε ("πνευματικούς") οδηγούς πλούτου, ευτυχίας , πανίασης ,
αγηρανσίας και αειζωίας σε μία συσκευασία. Για την πνευματική εξαπάτηση μπορείτε να διαβάστε το σχετικό άρθρο μου : «Οι Επτά Νόμοι της Πνευματικής Εξαπάτησης και τα Επτά Αντίδοτά τους» : http://autognosia.pblogs.gr/2011/03/oi-epta-nomoi-ths-pnefmatikhs-exapathshs-kai-ta-epta-antidota-to.html Από ένα πνευματικό οδηγό θα περίμενε κανείς μια τελείως διαφορετική τοποθέτηση, που να εναρμονίζεται με την σοφία των αιώνων . Προσωπικά είμαι υποστηρικτής της ολιγάρκειας αλλά όχι του ασκητικού τρόπου ζωής και δεν βρίσκω κάτι μεμπτό στην υλική ευμάρεια, εφόσον κατακτάται με δίκαια μέσα και δεν αποτελεί την βασική αξία του ανθρώπου, για την οποία θα θυσίαζε ηθική, υγεία, φιλία και σχέσεις. Η ένστασή μου είναι στην ανάδειξη του πλούτου ως ασφαλούς δείκτη της πνευματικότητας ενός ατόμου και στον στιγματισμό της ανέχειας ως απόδειξη του φόβου, της ανικανότητας και της αμφιβολίας των ανθρώπων, που αυτοεγκλωβίζονται σε ένα «κακό όνειρο» ανεπάρκειας. Ο άνθρωπος σαφώς είναι σε μεγάλο, αλλά όχι σε απόλυτο, βαθμό υπεύθυνος για τη μοίρα του και πρέπει να κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του, αλλά και του πλανήτη. Αυτό το γεγονός όμως απέχει έτη φωτός από τις απόλυτες δηλώσεις παντοδυναμίας που εκφράζει ο Dreamer! Παρόμοιες σκέψεις όχι μόνο δεν βοηθάνε τους αδύναμους να ορθοποδήσουν και να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους, αλλά επί πλέον τους φορτώνουν με ενοχές. Το παράδοξο είναι ότι σε άλλα σημεία αντιφάσκει με τις προηγούμενες θέσεις του. Έτσι στη σελ. 38 γράφει : Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αλλάξει τα γεγονότα της ζωής του, μόνο το πώς τα αντιμετωπίζει. Αν στο υλικό κόσμο ο αγώνας για υλικό πλούτο περνάει μέσα από συγκρούσεις και ανταγωνισμό, δεν ισχύει το ίδιο στον εσωτερικό κόσμο. Για τον κάθε άνθρωπο υπάρχει ένας ιδιωτικός θησαυρός κρυμμένος κάτω από στρώματα άγνοιας, που περιμένει να τον ανακαλύψει. Όταν ο σοφός φέρει στο φως τον πνευματικό του πλούτο τότε, χάνει κάθε ενδιαφέρον για το άσκοπο κυνήγι του εξωτερικού πλούτου. Μπορεί να είναι πλούσιος ή φτωχός. Στην πρώτη περίπτωση θα κάνει σοφή χρήση του πλούτου του, ενώ στη δεύτερη δεν θα διαταραχθεί καθόλου η ηρεμία και η ευδαιμονία του. Ο άπληστος άνθρωπος είναι σαν τον Μίδα . Ακόμη κι αν μετατρέπει ότι αγγίζει σε χρυσό η ζωή του γίνεται αβίωτη και στο τέλος καταστρέφεται χωρίς να αισθανθεί ποτέ «γεμάτος» και ικανοποιημένος. «Δώστε στον άνθρωπο όλα όσα επιθυμεί, κι αμέσως, εκείνη τη στιγμή θα νιώθει, ότι αυτά τα όλα δεν είναι όλα» .Ε.Καντ Ο πλούτος γέννησε περισσότερους άπληστους ανθρώπους, παρά η απληστία πλούσιους. Η Σχολή που ήθελε να ιδρύσει ο D'Anna σκόπευε στην εναρμόνιση της οικονομίας με την ηθική, της χρηματοοικονομικής δύναμης με την αγάπη. Αξιέπαινες προθέσεις, αλλά δύσκολα μπορούμε να διακρίνουμε στο βιβλίο την ακριβή μέθοδο με την οποία κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει εφικτό. Τα χρηματοοικονομικά συμφέροντα έχουν πάρει προ καιρού διαζύγιο από την αγάπη αλλά και από τη στοιχειώδη δικαιοσύνη και ωθούνται αποκλειστικά από το στυγνό τους συμφέρον. Η αλλαγή νοοτροπίας των κατοίκων του πλανήτη θα απαιτήσει πολλά χρόνια και η άρχουσα τάξη θα είναι η τελευταία που θα μετακινηθεί. Αρκούν μερικοί ισχυροί «ονειρευτές» για να πραγματοποιήσουν αυτή την παγκόσμια λυτρωτική επανάσταση; Αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά ερωτήματα που μένουν αναπάντητα από την ανάγνωση του βιβλίου.
Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά: Η Σχολή των Θεών αφιερώνεται στον Dreamer που υπάρχει σε κάθε άνθρωπο, που τον ωθεί σε ύψη πάνω από την διάνοιά του και τον καλεί να απελευθερωθεί. Εδώ δηλαδή η έννοια του Dreamer ταυτίζεται με τον Ανώτερο Εαυτό ή την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου, που τον παρακινεί στην υπέρβαση των αδυναμιών του. Έτσι ο Ονειρευτής είναι εκείνο το μέρος του ανθρώπου που οραματίζεται συνειδητά και έχει την ισχυρή θέληση να υλοποιήσει τα όνειρά του. Στο "αυτοβιογραφικό" διήγημα βέβαια ο Dreamer υλοποιείται και προβάλλεται σαν μια πραγματική φιγούρα Υπερανθρώπου Δασκάλου της ανθρωπότητας, μέσω του γράφοντος. Από νωρίς του δίνει την αποστολή να ιδρύσει μια «Σχολή των Θεών», όπου θα διδάσκεται η έξοδος από την υπνωτική υποβολή του κόσμου και η είσοδος στην «αθανασία» και την « παντοδυναμία». Το ζητούμενο είναι η ανάκτηση της χαμένης ακεραιότητας, που ισοδυναμεί με την αναγέννηση της παρηκμασμένης και ηττημένης ανθρωπότητας.. Ο Dreamer σκιαγραφείται ως ένα είδος άχρονου αλχημιστή, που κατέχει το ισοδύναμο της φιλοσοφικής λίθου, που υποτίθεται θεραπεύει κάθε ασθένεια και να χαρίζει πλούτο (χρυσό) και αιώνια νεότητα . Η περιγραφή του θυμίζει έντονα τον μυστηριώδη Κόμη του Σαιν Ζερμαίν, τον αθάνατο, πνευματικό δάσκαλο και αλχημιστή του 18ου αιώνα. Παρόμοια με τον Dreamer o ο λόγος του Κόμη στις συζητήσεις συνδαιτυμόνων ήταν πνευματώδης, ακραίος και θεμελιώνεται στην τεράστια γνώση της ιστορίας. Ποτέ δεν έτρωγε δημόσια, και υπαινισσόταν ότι έχει ηλικία αιώνων. Δεν είχε ποτέ σχέσεις ή την επιθυμία να έχει σχέσεις με γυναίκα ούτε και κάποιο υποκατάστατο. Μιλούσε πολλές γλώσσες όλες με μια ελαφριά, απροσδιόριστη προφορά- και διέπρεπε στο βιολί και στο τσέμπαλο. Ήταν άγαμος, ασκητής, ταξίδευε συνεχώς, και εξαφανιζόταν κάποια στιγμή. Ταυτόχρονα το ύφος του Dreamer προσπαθεί να μιμηθεί κάπως τον προφητικό λόγο του Ζαρατούστρα του Νίτσε, που ευαγγελίζεται τον ερχομό του υπερανθρώπου, με τη διαφορά ότι ο αριστοκρατικός Dreamer δεν απευθύνεται στα πλήθη της αγοράς αλλά αποκλειστικά στον συγγραφέα και σε λίγα επίλεκτα - επιτυχημένα άτομα της ανώτερης κοινωνικής τάξης. Ο Dreamer εκθειάζει τον άκοπο πλούτο ενώ ο Ζαρατούστρα την απέριττη ελευθερία : «Για μεγάλες ψυχές, ελεύθερη είναι ακόμη μια ελεύθερη ζωή. Αληθινά, όποιος κατέχει λίγα, κατέχεται εξίσου λίγο: ευλογημένη να είναι η μικρή φτώχεια!» Στην εισαγωγή προσδιορίζεται ο σκοπός του βιβλίου : Να λειτουργήσει ως χάρτης που να δείχνει στον αναγνώστη την διαδρομή που ακολούθησε ο συγγραφέας για να «ξεφύγει από την υπνωτική υποβολή του κόσμου» και «να αποδράσει από την προδιαγεγραμμένη του μοίρα». Ακαταμάχητα ελκυστική η προσφορά ενός χάρτη που οδηγεί στο θησαυρό της αφύπνισης και της χειραφέτησης του ανθρώπου, που παίρνει τη μοίρα του στα χέρια του. Ποιός θα μπορούσε να αρνηθεί μια παρόμοια προσφορά; Η πρώτη συνάντηση με τον Dreamer γίνεται σε ονειρικό περιβάλλον, στο σαλόνι ενός παλιού αρχοντικού. Ο τρόπος του Ονειρευτή θυμίζει έντονα τον επιτηδευμένα αυταρχικό και συνειδητά σκληρό του Γκουρτζίεφ, που συνήθιζε με το καλημέρα να σοκάρει τον συνομιλητή του. Πολλοί από τος αφορισμούς του είναι ορθοί και δυνατά διατυπωμένοι ( 'Να πεθάνεις'σημαίνει ν'ανατρέψεις την προσωπική σου οπτική, να εξαφανιστείς από ένα χοντροκομμένο κόσμο, όπου κυριαρχεί η δυστυχία και να επανεμφανιστείς σε ένα επίπεδο ανώτερης τάξης) αλλά υπάρχουν και μερικοί που μας αφήνουν εμβρόντητους:
- Μια πλούσια οικονομία είναι πάντα η έκφραση μιας αθάνατης σκέψης - Ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη να πάρει τόποτα απέξω ...;ούτε τροφή ...;μπορεί να τραφεί με την ευφυία του τη θέλησή του, το φως του. Η τροφή,ο ύπνος,το σεξ, η αρρώστια,το γήρας, ο θάνατος είναι «κακές νοητικές συνήθειες» . Πρέπει να απελευθερωθούμε από αυτές. -Ο θάνατος είναι ανήθικος-είναι αφύσικος ... είναι πάντα μια αυτοκτονία. -Το σώμα είναι άτρωτο -Ένας άνθρωπος δεν μπορεί να πεθάνει, μπορεί μόνο να αυτοκτονήσει!
-Ο θάνατος είναι αντίσταση στην αλήθεια, στην αρμονία, στην ομορφιά.
-Εάν είμαστε αληθινοί σε κάθε κύτταρο του σώματός μας, δεν θα πεθάνουμε ποτέ. -Εάν επαγρυπνούμε, προσέχουμε, μπορούμε να προβάλουμε την ελευθερία, έναν κόσμο χωρίς εμπόδια, χωρίς γηρατειά, αρρώστια ή θάνατο.
-Το σώμα είναι το πνεύμα ενσαρκωμένο. Εάν το πνεύμα είναι αθάνατο, το ίδιο είναι και το σώμα.
Γεράματα, αρρώστια και θάνατος είναι προσβολές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αιώνιοι πυλώνες μιας απατηλής περιγραφής του κόσμου.
Η πίστη στο αναπόφευκτο του θανάτου είναι ο πραγματικός killer Αν αυτές τις δηλώσεις τις εκλάβουμε αλληγορικά, ως ποιητικές εκφράσεις που αναφέρονται στο άφθαρτο και άχρονο πνευματικό σώμα, έχει καλώς. Δυστυχώς τόσο στο βιβλίο του όσο και στις προφορικές συζητήσεις ο συγγραφέας υποστηρίζει κυριολεκτικά την αθανασία και αφθαρσία του υλικού σώματος! Η συνειδητή κατάκτηση της πνευματικής αθανασίας είναι το ζητούμενο στην πνευματική αναζήτηση, αλλά η επιδίωξη της σωματικής αθανασίας , που επίμονα αναφέρεται στο βιβλίο του προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Για την Ορφική γνώση το σώμα ερμηνεύεται ως σήμα, ως ταφικό μνημείο δηλαδή, αλλά και ως σημείων, σημάδι δηλαδή ότι η ψυχή κινείτε . Το υλικό σώμα λοιπόν είναι μια φυλακή της ψυχής, όπου αυτή φυλάγεται, (σώζεται, έως ότου να εκτίσει τη ποινή της, μέσα από διαδοχικές ενσαρκώσεις. Η ορθόδοξη μυστικιστική σοφία δείχνει τον ορθό στόχο : «Πέθανε (εγωικά) πριν πεθάνεις (φυσικά), για να μην πεθάνεις (ψυχικά) όταν πεθάνεις (φυσικά). Ο μοναχός «πεθαίνει» κάθε στιγμή της ζωής του, νεκρώνεται, με την άσκηση και την πνευματική ζωή για τον κόσμο, για να ζήσει μέσα στη Χάρη του Θεού, που είναι η «αιώνιος ζωή». « Ο πιστεύων εις εμέ, καν αποθάνη ζήσεται» (Ιωάνν. 11, 25) Στην μεταφυσική παράδοση αναφέρονται παραδείγματα αλχημιστών που θρυλείται ότι κατάκτησαν το ελιξίριο της αιωνιότητας .... Στην ανατολή ο μυθικός Babaji πιστεύεται ότι έχει την ικανότητα να υλοποιεί μαγικά και να εξαϋλώνει κατά βούληση το σωματικό του όχημα για να εκτελέσει συγκεκριμένες πνευματικές αποστολές, σε διάφορες εποχές . Πέρα από αυτές τις εξαιρετικές περιπτώσεις η υλική αθανασία θεωρείται περιττή και ανώφελη (αν όχι ενοχλητική) για τους σοφούς και μύστες όλων των εποχών. Αντίθετα οι υλιστές προσκολλούνται επίμονα στο όνειρο της διαιώνισης του σαρκίου και της προσωπικότητάς τους. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι και στην χριστιανική θεολογία ο θάνατος φαίνεται να είναι έξω από τη θέληση του Θεού. Δεν είναι φυσική κατάσταση, αλλά συνδέεται με το τραγικό γεγονός της αμαρτίας, της αστοχίας του ανθρώπου να μένει στην κοινωνία του Θεού. «Ο Θεός θάνατον ουκ εποίησεν», «φθόνω διαβόλου εισήλθεν θάνατος εις τον κόσμον». Εντούτοις (λόγω της πνευματικής αφθαρσίας) για τον πιστό η ημέρα του θανάτου είναι η αληθινή γέννησή του («γενέθλιος ημέρα») στην αληθινή ζωή. Πέρα από όλες αυτές τις ενστάσεις, τις αντιφάσεις και τα ερωτηματικά, οφείλω να παραδεχτώ ότι υπάρχουν πολλές διάσπαρτες σκέψεις στο βιβλίο που συνυπογράφω ανεπιφύλακτα και για τις οποίες αξίζει να το διαβάσει κανείς. Παραθέτω μερικές αντιπροσωπευτικές : - Σκοπός μας είναι η ενότητα του Είναι. Όταν θα έχει επιτελεστεί μέσα μας η ενοποίηση, όταν θα έχουμε φθάσει σε μια κατάσταση ακεραιότητας, μόνο τότε θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις για να μας «αγγίξει το όνειρο» (σελ.355)
- Μόνο λίγοι μεταξύ λίγων, μέσα από τη θέληση και την άψογη συμπεριφορά τους, μπορούν να ονειρευτούν ένα τέλειο κόσμο και να τον μετατρέψουν σε πραγματικό. Είναι η κατάσταση του πολεμιστή, του ήρωα, του ανθρώπου που αγαπά.(σελ.352)
-Ο άνθρωπος που έχει συνεχώς στο μυαλό του το όνειρο δεν μπορεί να διαφθαρεί, να παραπλανηθεί.. Τα πάντα στη ζωή του είναι απαρέγκλιτα εστιασμένα στη μεγάλη του περιπέτεια.σελ.356
Ο φόβος και η αμφιβολία είναι ο καρκίνος του ονείρου -Η Ζωή δεν μπορεί να έρθει από τα βιβλία. Η γνώση εξαρτάται από το Είναι ...; Όσο πιο πολύ είσαι, τόσο πιο πολύ γνωρίζεις.(σελ.64) Το σύμπαν είναι τέλειο έτσι όπως ακριβώς είναι. Το μόνο που πρέπει να αλλάξει είσαι εσύ! Δούλεψε για ένα ιδανικό. Υπηρέτησε την ανθρωπότητα που ονειρεύεται, που προσδοκά, που ζητάει. Άλλαξε τη νοοτροπία σου τώρα!...Αυτή είναι η πραγματική δράση. Τα γεγονότα, οι περιστάσεις και τα συμβάντα της ζωής θα αλλάξουν με τον καιρό. (Σελ.362)
Τελικά χρειαζόμαστε μια «Σχολή των Θεών» ή απλά μια «Σχολή των ανθρώπων»;
Όταν ρώτησαν τον Διογένη γιατί μέρα μεσημέρι γυρνούσε στην αγορά με αναμμένο το φανάρι αυτός τους απάντησε "ψάχνω να βρω άνθρωπο". Ήθελε μ' αυτόν τον τρόπο να δείξει την σπανιότητα του είδους και τη δυσκολία εύρεσής του ακόμα και κάτω από τις φωτεινές ακτίνες του υπέρλαμπρου ήλιου. Δυστυχώς και στις μέρες μας το ίδιο συμβαίνει. Καλοντυμένα άτομα, πολλές φορές με πτυχία ή ανώτατα αξιώματα, δεν δικαιώνουν τον τίτλο του ανθρώπου. Με πράξεις, με καμώματα, αποδεικνύουν ότι ακόμα δεν έχουν καταλάβει τη μεγάλη αποστολή τους και έχοντας καταληφθεί από το μικρόβιο της απόλαυσης της εξουσίας, της προβολής στρέφονται κατά δικαίων και αδίκων, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Για να γίνει όμως αυτό, για να φτάσουμε στο ιδανικό σημείο να επικοινωνούμε με τους άλλους και να λαμβάνουμε το σήμα τους θα πρέπει να βγάλουμε από μέσα μας κάθε μικρότητα, να δεχθούμε την πραγματική μας θέση μέσα στην κοινωνία, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε αυτογνωσία. Ο εγωκεντρισμός που μας έχει κυριεύσει, μας εμποδίζει να σκεφτούμε πως υπάρχουν κι άλλοι δίπλα μας, που θέλουν μια καλή κουβέντα, ένα χάδι, το δικαίωμα να αναγνωρίσουμε και να δεχθούμε την ύπαρξή μας.
Η επιθυμία για καταξίωση που σιγά-σιγά γίνεται έμμονη ιδέα λειτουργεί πολλές φορές αρνητικά πάνω μας με αποτέλεσμα στην προσπάθειά μας να περάσουμε μπροστά, να γινόμαστε άδικοι. Η λαϊκή σοφία προτρέπει : Να μην προσπαθείς να γίνεις άνθρωπος επιτυχίας αλλά άνθρωπος αξίας.
Δεν γνωρίζω αν είναι επιστημονικά ορθή η ετυμολογία προέλευση της λέξης «άνθρωπος» από την εικαζόμενη αναγωγή σε άνω + θρώσκω (αναπηδώ) + όπωπα (αρχαϊκός παρακείμενος του ορώ, βλέπω). Όπως και ν'άχει την βρίσκω απόλυτα ταιριαστή. Άνθρωπος είναι αυτός που υπερνικάει τη βαρύτητα της υλικής του υπόσταση και αγωνίζεται Προμηθεϊκά να κατακτήσει τον πνευματικό του Όλυμπο. Αυτός που βλέπει καθαρά, συνειδητά το υπάρχον πέρα από ψευδαισθήσεις.. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσιέλεγε ότι υπάρχουν τριών ειδών άνθρωποι: εκείνοι που βλέπουν (που είναι και οι λιγότεροι) , εκείνοι που βλέπουν όταν τους δείχνουν και εκείνοι που δεν βλέπουν (η πλειοψηφία). Ο άνθρωπος σήμερα δεν καλείται να γίνει υπεράνθρωπος ή παντοδύναμος «Θεός», αλλά αληθινός άνθρωπος! Είναι ανόητο και ύποπτο να «εκπαιδεύουμε» ( ο Θεός να την κάνει εκπαίδευση) ανθρώπους ασυνείδητους στο να γίνουν «Θεοί» ή «μαθητευόμενοι μάγοι», τη στιγμή που δεν έχουν κατακτήσει ούτε την πρώτη βαθμίδα της ανθρώπινης συνέπειας και ολοκλήρωσης! Για μια ακόμη φορά ακολουθείται η γνωστή συνταγή πώλησης φρούδων ελπίδων σε αφελείς αναζητητές του εύκολου και άμεσου μαγικού κέρδους ...;. Η προώθηση των σεμιναρίων της «Θεοποίησης» γίνεται με άψογα μαρκετίστικο τρόπο και βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση. OΓκουρτζίεφ χώριζε τους ανθρώπους σε τέσσερις κατηγορίες. Τους Καλούς Νοικοκύρηδες, τους Αλήτες, τους Παράφρονες και τους Χανσαμούς. Μόνο οι «καλοί νοικοκύρηδες» (άνθρωποι εναρμονισμένοι που διαθέτουν ένα σταθερό μαγνητικό κέντρο έρευνας) είναι κατάλληλοι για μια Σχολή Αρμονικής Ανάπτυξης. Οι «Αλήτες» (ανάμεσά τους μπορείς να βρεις καλλιτέχνες ποιητές κλπ) δεν έχουν μαγνητικό κέντρο και έλκονται περιστασιακά από τη Σχολή γιατί φαντάζονται ότι θα κάνει τα πάντα πιο εύκολα γι αυτούς. Οι «Παράφρονες» είναι απολύτως ευχαριστημένοι με τις ιδέες και τις θεωρίες τους και φαντάζονται ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν μέσα από κανόνες και νόμους. Οι Χανσαμούς (λέξη επινοημένη από τον Γκουρτζίεφ που η προέλευσή της ανάγεται σε κάποια τουρκική ή περσική διάλεκτο) είναι οι άνθρωποι που στηρίζουν την ευημερία τους στη δυστυχία των άλλων. Όλοι οι δικτάτορες και οι δυνάστες ανήκουν σ'αυτή την κατηγορία. Συνεπώς μια πραγματική Σχολή δεν απευθύνεται σε όλους, δεν τρέφει ψευδαισθήσεις και δεν υπόσχεται «θαύματα» σε ταχύρυθμα σεμινάρια ! Μια αληθινή Εσωτερική Εργασία είναι επίπονη, μακρόχρονη και προορίζεται αποκλειστικά σ' αυτούς που έχουν ήδη μια ισορροπία και σταθερή πνευματική κατεύθυνση . Όσοι έλκονται από τη δίψα της δύναμης, της εκπλήρωσης των επιθυμιών, της ανάπτυξης «μαγικών ικανοτήτων», εξωτικών εμπειριών ή της κατάκτησης της «αθανασίας», θα απογοητευτούν και θα χάσουν το χρόνο και το χρήμα τους. Ο ίδιος ο D'Anna-Dreamer υπογραμμίζει ότι η πορεία προς την ακεραιότητα είναι και δύσκολη και μακρόχρονη : « Εάν εργαστείς ακατάπαυστα και αφοσιωθείς για τόσα χρόνια όσα ξόδεψες για να κάνεις κακό στον εαυτό σου, μια μέρα ο χρόνος θα σκιστεί, θα ανοίξει ένα τούνελ που θα σε οδηγήσει στο πιο πραγματικό κομμάτι του εαυτού σου, στο πιο αληθινό..» σελ.112. Επί του παρόντος θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια προπαρασκευαστική Σχολή των Ανθρώπων, που θα παρήγαγε «Καλούς νοικοκύρηδες»... Πόσοι όμως σημερινοί άνθρωποι έχουν την επιμονή, την πειθαρχία και την θέληση να υποστούν μια τέτοια δύσκολη προετοιμασία που δεν τους υπόσχεται δόξες και κατακτήσεις αλλά την οδυνηρή αφύπνιση από τις ψευδαισθήσεις ;
Υ.Γ. Βρίσκεται σε εξέλιξη μια έντονη διαμάχη για την πατρότητα και τα πνευματικά δικαιώματα της "Σχολής των Θεών", μεταξύ των αδερφών D'Anna, Elio και Stefano. Ο Dreamer να βάλει το χέρι του!